XOSÉ FILGUEIRA VALVERDE. DÍA DAS LETRAS 2015

O vello profesor... Sen dúbida, este é o Filgueira Valverde co que máis nos identificamos o profesorado e mais o alumnado do IES de Catabois, con ese profesor pontevedrés que comezou como axudante no Instituto de Ensino Medio de Pontevedra en 1928, que levou a docencia por Barcelona, Melilla, Lugo para finalmente volver ao actual IES Sánchez Cantón en 1940 e do que sería director desde 1946 ata á súa xubilación trinta anos despois. 

Esta é a nosa primeira achega ao autor homenaxeado. A súa poesía. E como boas profesoras, propoñémosvos un xogo-concurso: "Caligramas para o vello profesor". Buscade as bases do concurso nos taboleiros de anuncios das vosas aulas. Tomaredes como base estas 6 canciones de mar in modo antico, obra poética do homenaxeado neste Día das Letras 2015. 

I

Porque non seca a morte a fonte das cantigas

eu vos chamo, segreles, que veñades cantar

Filgueira Valverde aos 17 anos

onde os verdes loureiros gardan vellas ermidas,

cabo das sabias ondas sulcadas do luar,

das insuas da ribeira nun antigo lugar,

¡San Cremenço do mar!

Porque non tolla o frío o albre dos cantares

eu vos digo, rapazas, que vaiades bailar

onde os gayos loureiros quecen fríos fogares,

cabo das tolas ondas, cando o sol vai raiar,

das insuas da ribeira no máis ledo lugar,

¡San Cremenço do mar!

II

Un loureiro esguío

i-un cantar antigo,

no Santo do Mar.

Un loureiro illado

i-un cantar lonxano,

no Santo do Mar.

Un cantar antigo,

por amor amigo,

no Santo do Mar.

Un cantar lonxano

por amor amado

no Santo do Mar.

Por amor amigo,

das ondas traído

ó Santo do Mar.

Por amor amado,

das ondas levado

ó Santo do Mar.

Das ondas traído,

co loureiro esguío

do Santo do Mar.

Dos ventos levado,

co loureiro illado

do Santo do Mar.

III

Furnas da dura costeira

si tedes a vos primeira,

ese cantar

querédesmo ben mostrar?

Furnas do alto penedo,

si sabés a vos que eu quero,

ese dizer

eu quixera deprender.

Si tedes a vos primeira,

feita sabor da ribeira,

ese cantar

querédesmo ben gardar?

Si sabés a vos que eu quero,

feita do mar e do ceo,

ese dizer

eu viñera por saber.

Feito sabor da ribeira,

furnas da dura costeira,

ese cantar

non m´o querades negar!

Feito de vento delgado,

furnas do penedo alto,

ese dizer

non o deixedes perder!

IV

Bailemos, ai ledas,

raiar de San Johán,

so ramos d´estrelas,

nas portas do vran.

Bailemos, doncelas,

na crara mañán.

nas portas do vran,

cantar de quincelas.

Bailemos, ai ledas,

raiar de San Johán.

cantar de quincelas,

fogueiras no chan.

Bailemos, doncelas,

na crara mañán.

V

Da ribeira do río

vin chegar un navío,

ai amor,

que me trouxo o sino.

Da ribeira do alto,

vin entrar o trincado,

ai amor,

que me trouxo o fado.

Vin saír o navío

e chegar o desvío,

ai amor,

a levar amigo.

Vin marchar o trincado

i-entrar o desengano,

ai amor,

a roubar amado.

Para longo desvío

non ei mar nin navío,

nin amor,

nin sabor do río.

Para longo desengano,

nin auga, nin trincado,

nin amor,

nin sabor do alto!

VI

Nosa Señora da Barca

eu ben a vin no sol posto;

ten unha rosa na man,

outra na mazán do rostro.

Nosa Señora da Barca

eu ben a vin no sol novo;

ten unha estrela no mar,

outra dormida no colo.

Ten unha rosa na man,

outra na mazán do rostro.

Nosa Señora da Barca,

vinde vela no sol posto!

Ten unha estrela no mar

outra dormida no colo,

Nosa Señora da Barca,

vinde vela no sol novo!

“6 canciones de mar in modo antico”, Albor (Cuaderno de poesía), nº 7 (1941), edición de

J. Díaz Jácome.

GOZADE COA POESÍA.